Akciğerlerin Mycobacterium tuberculosis adlı bakterinin enfeksiyonu sonucu ortaya çıkan hastalıktır. Tüberkülozun akciğerdeki görünümü; primer TB, endobronşiyal reaktivasyon, tüberküloz pnömoni ve miliyer TB’yi içerir. Reaktivasyonun farklı tipleri vücut içerisindeki yayılım ve eşlik eden immünsupresyonun derecesine bağlıdır. Hastalık mikrobun alınmasından 4-6 hafta ortaya çıkan primer enfeksiyon sonrasında ortaya çıkmaktadır.

Bulaşma: Hastalığın en önemli bulaşma yolu solunum yolu ile hasta tarafından öksürme, aksırma , konuşma sonrasında havaya saçılan basillerin (mikropların) başka bireyler tarafından solunması sonucu bulaşır. Yemek, kaşık, tabak, havlu nadiren bulaşma nedenidir.

Semptomlar (Şikayetler): Kuru, inatçı , uzun süreli öksürük genellikle en önemli belirtidir. Balgam çıkarma, balgamda kan görülmesi, kilo kaybı, iştahsızlık, özellikle gece terlemeleri hastalarda görülebilir.

Hastalığın komplikasyonları: M. tuberculosis’e bağlı pulmoner komplikasyonlar hemoptizi, pnömotoraks, bronşiektazi ve bazen akciğer parankiminin harabiyetini içerebilir.

Primer TB basil ile ilk temasla ortaya çıkan hastalıktır. Ateş, öksürük ve bazı durumlarda plöral semptomlarla karakterizedir. Genellikle kendiliğinden iyileşir. Tüberküloz reaktivasyonu ya da kronik aktif TB sinsi semptomlar ile karakterizedir. Genellikle, kilo kaybı, balgamlı olabilen öksürük ve terleme ile birlikte olan noktürnal ateşe neden olur.

Tanı: kronik öksürüğü olan biriyle temas ya da ailede kronik öksürük öyküsü olan birinin bulunması ile koyulur. Akciğer grafisi , kan tetkikleri, sedimentasyon ve tüberkülin cilt testi tanıda yardımcıdır. En önemli tanı yöntemi balgamda mikrobun görülmesi ile konur.Asit-alkol dirençli basil için Ziehl-Neelsen tekniği kullanılarak balgamın direkt bakteriyolojik incelemesi enfekte olan hastanın tanısının koyulmasında yardımcı olabilir.

TB’nin tedavisi uzun sürelidir ve dört ilacın bir arada kullanıldığı ve izoniazid, pirazinamid, rifampisin ve etambutolu içeren tedavi rejimi ile yapılır

KOAH

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) halk arasında müzmin bronşit olarak bilinen; Akciğerlerin kronik, kısmen geri dönüşlü, ilerleyici, tıkayıcı bir hava yolu hastalığıdır

Nedenleri: Bilinen enönemli neden kronik sigara yada geniş manada tütün kullanımıdır. Çevresel faktörler, mesleki durum, çeşitli kimyasallar, beslenme , genetik faktörlerinde KOAH gelişiminde rol oynadığı bilinmektedir. KOAH'ın bir tipi olan amfizem hastalığında alfa-1-antitripsin enziminin eksikliği (genetik) etkin olabilir.

Şikayetleri: Hastalar önceleri, kuru yada balgamlı öksürükten şikayet ederler. Kronik bronşit formunda nefes darlığı olmayabilir. Ancak genellikle ileri dönemlerde giderek artan ve yaşam kalitesini önemli derecede düşüren nefes darlığı tabloya hakim olur. Hastalık ilerleyicidir. Önce fiziksel kapasitede azalma izlenirken, daha sonraları günlük aktivitelerini dahi engelleyecek düzeye gelebilir. Hastalar solunum sırasında hırıltı hissedebilir. İleri dönemlerde morarma ve ödem (şişlik) tabloya eklenebilir.

Teşhis yöntemleri: Akciğer grafisi, kan tetkikleri, solunum fonksiyon testleri rutin olarak yapılmaktadır. Akciğer grafisinde havalanma artışı yada bronkovasküler gölgelenme artısı en önemli bulgudur. Akciğer grafisi normal olabilir.

Solunum fonksiyon testleri: En önemli tanı koydurucu yöntemdir. Hava yolu tıkanıklığının derecesine göre hastalarda uygulanacak yol belirleneceğinden hastalığın ciddiyetini gösteren en önemli tanı yöntemidir.

Tedavi: Tedavide öncelikle nedene yönelik yaklaşım belirlenmelidir. Hastalığın gidişatını belirleyen en önemli faktör sigara olduğundan sigaranın bıraktırılması son derece önemlidir. İnhalasyon yolu ile alınan ilaçlar hem hastalığın kontrolünde , hemde şikayetlerin giderilmesinde son derece etkilidir.